⇑Uczelnie

W Niemczech sektor szkolnictwa wyższego obejmuje uniwersytety (Universitäten), szkoły wyższe (techniczne, pedagogiczne, teologiczne), akademie muzyczne i artystyczne (Kunsthochschulen) oraz wyższe szkoły zawodowe (Fachhochschulen). Można też kształcić się w szkołach administracji publicznej (Verwaltungsfachhochschulen) oraz prowadzonych przez niektóre landy szkołach zawodowych (Berufsakademien), działających w tzw. systemie dualnym, czyli łączących tradycyjną edukację z praktykami zawodowymi. Wyszukiwarkę znaleźć można na stronach: Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (Deutscher Akademischer Austausch Dienst, DAAD) oraz Konferencji Rektorów Szkół Wyższych (HRK). Co ważne, DAAD ma swoje przedstawicielstwo w Polsce, które z chęcią odpowie na wszelkie pytania.
Niemcy są państwem federalnym, co w przypadku szkolnictwa wyższego oznacza, że w zależności od landu zasady funkcjonowania szkół mogą się różnić. Warto o tym pamiętać planując wyjazd.

Lista i prezentacje uczelni niemieckich
Niemcy - academic year

⇑Poziom studiów

Po 3-letnich studiach I stopnia uzyskuje się dyplom licencjata (B.A., B.Sc., bachelor of engineering, itd.). Studia II stopnia (zwykle dwuletnie) pozwalają uzyskać tytuł magistra (M.A., M.Sc., master of engineering, itd.), a studia doktoranckie (trwające od dwóch do pięciu lat) – tytuł doktora. Na niektórych kierunkach nauka nie kończy się uzyskaniem tytułu naukowego – konieczne jest również zdanie państwowego egzaminu. Dotyczy to m.in. prawa, medycyny, farmacji i kierunków pedagogicznych.

Jak większość krajów w Europie, Niemcy sukcesywnie przechodzą na System Boloński. W roku akademickim 2013/2014 - 87,4% kierunków studiów było I lub II stopnia. Podobne do polskich studiów magisterskich jednolitych są w Niemczech Diplom i Magister. Trwają one 5-6 lat.

Niemcy - kierunki I stopnia
Niemcy - kierunki studiów jednolitych (I+II)
Niemcy - kierunki magisterskie II stopnia
Niemcy - kierunki studiów doktoranckich

⇑Rekrutacja

W przypadku Polaków podstawowym warunkiem jest zdana matura. By przekonać się, czy posiadany przez ciebie dokument wystarczy, by ubiegać się o miejsce na studiach w Niemczech, skorzystaj z wyszukiwarki na stronie DAAD. Ubieganie się o miejsce na studiach w Niemczech trzeba zacząć od zorientowania się, czy wybrany przez nas kierunek jest objęty regulacją (numerus clausus) – sprawdzisz to w każdej wymienionych wyżej wyszukiwarek. Jeśli okaże się, że nie, przed tobą drugi krok. Musisz ustalić, czy uczelnia, na której masz zamiar studiować, należy do systemu uni-assist. To procedura rekrutacyjna zorganizowana przez DAAD i HRK, pozwalająca na złożenie jednego kompletu dokumentów przy ubieganiu się o miejsce na kilku uniwersytetach.

Uwaga! Uni-assist nie jest usługą darmową – jako obywatel Unii Europejskiej musisz zapłacić: do 68 euro za pierwszy wybrany uniwersytet i 15 euro za każdy kolejny wskazany. Zwykle i tak jest to tańsze od tłumaczenia, kopiowania i potwierdzania kilku kompletów dokumentów. Jeśli twoja szkoła nie należy do systemu uni-assist, musisz o wszystko zadbać sam. Skontaktuj się z nią i sprawdź jej wymagania. A jeśli wybrałeś medycynę, stomatologię, weterynarię lub farmację – i twój kierunek objęty jest numerus clausus – musisz skorzystać z procedury rekrutacyjnej na stronie www.hochschulstart.de, stworzonej przez HRK. Niezależnie od sposobu rekrutacji, musisz zgromadzić zestaw wymaganych dokumentów. Chodzi przede wszystkim o oficjalnie potwierdzoną kopię dokumentu umożliwiającego w Polsce dostęp do studiów wyższych (czyli w praktyce – świadectwo maturalne), przetłumaczoną listę przedmiotów i ocen ze szkoły średniej, zdjęcie paszportowe i fotokopię paszportu oraz potwierdzenie znajomości języka. Pamiętaj, by po otrzymaniu potwierdzenia przyjęcia na studia (letter of acceptance) dokonać rejestracji na uczelni – dopiero wtedy będziesz mógł korzystać z pełni praw studenckich. Więcej szczegółów znajdziesz na stronie DAAD.

⇑Egzaminy na studia

Organizowane są tylko w nielicznych przypadkach – np. w szkołach artystycznych i sportowych, ale także na kierunkach architektonicznych i związanych z projektowaniem. Zwykle o kolejności kandydatów decydują oceny ze świadectw szkoły średniej.

⇑Język

Na kierunkach z wykładowym niemieckim wymagane są certyfikaty TestDaF (Test Deutsch als Fremdsprache) lub DSH (Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang).
Tam, gdzie wykładowym jest angielski, konieczne jest przedstawienie certyfikatu EILTS, TOEFL lub podobnych. O liczbę wymaganych punktów trzeba zapytać na wybranej uczelni.
Wyszukiwarkę kierunków nauczanych w językach innych niż niemiecki znajdziesz na stronie www.daad.de.

Lista uczelni niemieckich, w których są kierunki w języku angielskim

⇑Pobyt - formalności

Jako obywatel Unii Europejskiej możesz wjechać na terytorium Niemiec na podstawie paszportu lub dowodu osobistego. Jeśli zarejestrowałeś się na uczelni i znalazłeś zakwaterowanie, masz tydzień by zgłosić się do lokalnego urzędu (Einwohnermeldeamt lub Bürgeramt), by zarejestrować swój pobyt (uzyskasz confirmation of registration). Urzędnikom trzeba przedstawić paszport, zaświadczenie o zakwaterowaniu (np. umowę najmu lub oświadczenie z akademika) oraz dokument potwierdzający przyjęcie na studia. Może się też zdarzyć, że urzędnicy poproszą cię o udowodnienie, że posiadasz wystarczające środki na utrzymanie.

⇑Czesne

Studia w Niemczech są bezpłatne dla wszystkich zarówno w systemie stacjonarnym jak i niestacjonarnym.
W roku akademickim 2016/17 studenci płacili tylko opłaty administracyjne (ok. 40-75 euro) i to tylko w niektórych landach.

Studenci spoza UE również nie płacą czesnego!

Germany - student fees and grants

⇑Zakwaterowanie, utrzymanie

By przeżyć w Niemczech miesiąc jako student, będziesz potrzebował co najmniej 800 euro – większość z tych pieniędzy wydasz na zakwaterowanie, wyżywienie i materiały dydaktyczne. Zakwaterowania powinieneś szukać z dużym wyprzedzeniem – tani pokój znaleźć trudno. Swoje pierwsze kroki skieruj do uczelnianego biura organizacji Studentenwerk, która pomaga znaleźć miejsce w akademikach i hostelach. Studentenwerk pomoże ci także w znalezieniu zakwaterowania na mieście – wskaże oferty i doradzi w kwestiach prawnych (korzystanie z usług tej organizacji wymaga opłacania składek).
Szukając zakwaterowania na własną rękę, zwróć uwagę na specyficzny język ogłoszeń - „cold rent” oznacza tyle, co polski dopisek „bez liczników”. Cena uwzględniająca opłaty za wodę, ogrzewanie czy prąd opatrzona będzie uwagą „warm rent”. Jeśli zdecydujesz się skorzystać z usług agenta nieruchomości sprawdź, czy ma odpowiednią licencję i należy do Ring of German Estate Agents (RDM). Musisz się też liczyć z koniecznością opłacenia czynszu za dwa miesiące z góry oraz uiszczenia depozytu – zwykle w wysokości czynszu za jeden, dwa lub trzy miesiące. Szukając tymczasowego zakwaterowania w hostelach, sprawdź oferty na portalach www.hostelworld.com,  www.jugendherberge.de.

⇑Stypendia

Możliwości uzyskania wsparcia są uzależnione od uczelni i kierunku studiów: wszystkie informacje znajdziesz w wyszukiwarce na stronie www.daad.de. Uwzględniono w niej stypendia przyznawane przez różnego rodzaju fundacje, uczelnie i instytucje. Jeśli będziesz miał wątpliwości, zwróć się do polskiego przedstawicielstwa DAAD.

⇑Praca podczas studiów

Od 2011 r. nie potrzebujesz żadnych zezwoleń na pracę w Niemczech, o ile jako student pracujesz w ciągu roku nie więcej niż 120 dni (na pełnym etacie) lub 240 dni (na pół etatu). Jeśli znasz niemiecki – ze zdobyciem zatrudnienie nie powinieneś mieć większych problemów, bezrobocie u naszych zachodnich sąsiadów jest wyjątkowo niskie, również wśród młodzieży.

Niemcy - jak szukać pracy?
Jak szukać pracy za granicą?

⇑Pomocne linki

Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen im Sekretariat der Ständigen Konferenz der Kultusminister der Länder in der Bundesrepublik Deutschland (ENIC-NARIC Centre)
Central Office for Foreign Education in the Secretariat of the Standing Conference of the Ministers of Education and Cultural Affairs in the Federal Republic of Germany (ENIC-NARIC Centre)